Osmanlı Devlet Teşkilatı

Osmanlı Devlet Teşkilatı Hakkında Bilgi

Osmanlı Devleti’nde yasama, yürütme ve yargı yetkileri padişahta toplanmıştı. Padişahlar yönetimi kolaylaştırmak için bu yetkilerini çeşitli devlet görevlilerine devretmişlerdir. Ancak bu yetkilerin kullanımında son söz hakkını ellerinde tutmuşlardır.

Orhan Bey döneminden itibaren ülke sınırlarının genişlemesi, nüfusun artması ve işlerin çoğalması bir devlet düzeninin kurulmasını zorunlu hale getirmiştir. Bu nedenle Kuruluş Devri padişahları idari, askeri, ekonomik ve hukuki düzenlemeler yaparak devlet teşkilatının kurulup gelişmesini sağlamışlardır.

Kuruluş Devri’ndeki Teşkilatlanma Çalışmaları

Orhan Bey zamanında başkentte devlet işlerinin görüşülüp karara bağlanması amacıyla Sasaniler, Araplar, Selçuklular ve diğer Türk devletleri örnek alınarak Divanıhümayun kurulmuştur.

Divanıhümayun toplantılarına padişah, veziriazam, vezirler, kazasker, defterdar ve nişancı katılırdı. Padişahın başkanlığında toplanan divanda idare, askerlik, adliye ve ekonomi gibi devleti ilgilendiren bütün işler görüşülüp bir karara varılırdı. Ayrıca önemli davalara ve vatandaşların şikayetlerine de bakılırdı. Din, dil, ırk ve cinsiyet farkı gözetilmeksizin Osmanlı ülkesinde yaşayan herkes hakkını aramak ve şikayetlerini iletmek için divana başvurabilirdi.

I. Murat zamanında beylerbeylik kurularak ülke, yönetim bölümlerine ayrılmıştır. İlk olarak Rumeli Beylerbeyiliği kurulmuştur. Eyaletler en büyük yönetim birimi olmuş, eyaletler sancaklara, sancaklar kazalara, kazalar ise köylere ayrılmıştır.

Osmanlı Devleti’nin ilk daimi ve düzenli ordusu Orhan Bey zamanında kurulan Yaya ve Müsellem adı verilen birlikler olmuştur. Bunu I. Murat zamanında Kapıkulu Ocağının kurulması izlemiştir.

Osmanlılarda denizcilik faaliyetleri Karesioğulları Beyliği’nin alınması ile başlamıştır. Edincik ve Karamürsel’de ilk Osmanlı tersaneleri kurulmuştur. Yıldırım Bayezid zamanında ise Gelibolu Tersanesi kurulmuştur.

Osmanlılarda ilk para Osman Bey tarafından bastırılan akçedir. Akçe Osmanlı Devleti’nin para birimi olmuştur.

I. Murat zamanında tımar sistemi kurulmuştur. Dirlik adı verilen devlet toprakları gelirine göre has, zeamet ve tımar şeklinde bölümlere ayrılmıştır.

Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Döneminde eyalet, sancak ve kazalarda davalara bakmak üzere kadılar görevlendirilmiştir.

İznik’i fetheden Orhan Bey burada ilk Osmanlı medresesini açmıştır. Medreseye müderris olarak, dönemin ünlü bilginlerinden Kayserili Davut atanmıştır. Daha sonra Bursa ve Edirne gibi yerlerde de medreseler açılmıştır.