Osmanlı Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi Hakkında Bilgi

Osmanlı Ekonomisi, Osmanlı Ekonomisi Hakkında Bilgi

İnsan

Osmanlı Devleti’nde halka reaya denirdi. Osmanlı ekonomisi için insanlar büyük öneme sahipti. İnsanlar uğraş alanlarına uygun olarak köy, kasaba veya şehirlerde yaşarlardı. Yaptıkları ekonomik faaliyetlerden dolayı devlete vergi verirlerdi.

Osmanlı Devleti'nde düzenli bir nüfus sayımı yapılmamıştı. Ancak toprakların ve üzerinde yaşayan İnsanların kaydedildiği tahrir defterleri Osmanlı nüfusu hakkında önemli bilgiler vermiştir.

Osmanlı Devleti’nin ilk yıllarında savaşlar, kıtlık, salgın hastalıklar gibi nedenlerden dolayı genel nüfus azalmıştı. Ancak yeni yerlerin fethedilmesine, güvenliğin sağlanmasına ve ekonomik durumun iyileşmesine bağlı olarak zamanla nüfus artmıştır.

Toprak

Osmanlı ekonomisi için önemli olan diğer unsur ise topraktır. Osmanlı Devleti’nde ekilebilen toprakların çoğu devletin malıydı. Bu topraklara miri arazi adı verilirdi. Osmanlı Devleti kendisine ait toprakların kullanım hakkını reayaya vermişti. Halka toprakları dağıtırken her aileye geçimini sağlayacak büyüklükte arazi verilmesine dikkat edilmiştir. Bu uygulama Osmanlı Devleti'nin sosyal devlet anlayışını benimsediğini göstermektedir.

Tımar sistemi içinde kullanım hakkı halka verilen topraklara çift deniyordu. Kullanım hakkı çiftçilerden çocuklarına geçiyordu.

Tarım

Osmanlı ekonomisi büyük ölçüde toprağa dayalıydı. Bu nedenle devletin en önemli gelir kaynağını da tarım oluşturuyordu.

Devlet tarafından ekilip biçilmesi için toprak verilen köylü, kullanım hakkına sahip olduğu bu toprakları ekip biçerek kendi geçimini sağlar, öldüğünde ise toprakları çocuklarına geçerdi. Ancak köylü toprağı satamaz, vakfedemez ve devredemezdi.

Miri arazilerde köylü, tımar sahibi ve devletin karşılıklı sorumlulukları vardı.

Hayvancılık

Hayvancılık Osmanlı ekonomisinin temel unsularından biri olmuştur. Osmanlı Devleti’nde et ve süt gibi temel gıda maddelerinin karşılanmasının yanı sıra ulaşım, taşımacılık, ve dokumacılık sektöründe de hayvancılıktan yararlanılmıştır.

Osmanlı Devleti’nde özellikle konar - göçer aşiretler hayvancılıkla uğraşmışlardır. Bursa, Balıkesir, Manisa, Aydın ve İzmit önemli hayvancılık merkezleriydi. Başta koyun ve keçi olmak üzere sığır, manda, at, katır, deve ve eşek beslenmekteydi.

Devlet hayvancılıkla uğraşanlardan adetiağnam denilen bir vergi alırdı.

Osmanlı Devleti’nde hayvancılığın gelişmesine bağlı olarak Bursa ipek, Ankara tiftik, Selanik çuha, Bulgaristan aba üretim merkezi olmuştur.

Ticaret 

İç Ticaret

Osmanlı Devleti doğudan ve batıdan gelen ticaret yollarının kesiştiği bir yerde kurulmuştu. Bu yüzden Osmanlı Devleti kurulduğu andan itibaren ticaretin gelişmesi için çalışmalar yapmıştır.

Osmanlılar ticareti geliştirmek amacıyla;

• Ticaret eşyalarından alınan vergileri düşük tutmuşlardır.
• Osmanlı vatandaşlarının yanında yabancı tüccarların da Osmanlı ülkesinde ticaret yapmasına izin vermişlerdir.
• Ticaret yolları üzerinde hanlar ve kervansaraylar yap-mışlar, kervanların buralarda en rahat ve ucuz konaklamasını sağlayacak önlemler almışlardır.
• Ticaret yolları üzerindeki menziller arasında at, katır ve deve kervanlarının sefer yapmaları için gerekli imkanları sağlamışlardır.
• Ana yolları ve geçitleri derbentçi denilen güvenlik elemanlarının gözetimi altında tutmuşlardır.
• Şehirlere gelen malların düzenli bir şekilde dağıtılması için bedestenler, çarşılar ve kapan hanları kurmuşlardır.

 Dış Ticaret

Osmanlı Devleti’nin Anadolu’da egemenlik alanını genişletmesi, egemen olduğu topraklarda güvenliği sağlaması ve liman şehirlerini ele geçirmesi, XIV. yüzyılın sonlarından itibaren dış ticaretin gelişmesini sağlamıştır. Yıldırım Bayezid zamanında Erzincan’a kadar olan toprakların alınması sonucu, İran’dan gelip Trabzon’a giden kervanlar, Bursa yolunu tercih etmeye başlamışlardır.

Osmanlıların, Hint ve Arap mallarının Anadolu’ya giriş limanları olan Antalya ve Alanya’yı almaları buralara gelen tüccarların güven içinde Bursa'ya ulaşmalarını sağlamıştır.

Osmanlı Devleti’nde iç ve dış ticaretin gelişmesi,

• Ülkede üretimin artmasını
• Ülkeye para girişinin artmasını
• İşsizliğin azalmasını
• Halkın refahının yükselmesini

sağlamıştır.